वासिङ्टन । अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले गाजामा जारी द्वन्द्व अन्त्य गर्न इजरायलले प्रस्तुत गरेको नयाँ प्रस्तावलाई स्वीकार गर्न हमासलाई अपिल गरेका छन् । उनले भने, ‘अब यो युद्ध अन्त्य गर्ने बेला आएको छ।’

तीन भाग रहेको यो प्रस्ताव छ हप्ताको युद्धविरामबाट सुरु हुनेछ जसमा इजरायली रक्षा बलहरू (आईडीएफ) गाजा पट्टीको धेरै जनसङ्ख्या भएको क्षेत्रहरूबाट फिर्ता हुनेछन्। यससँगै मानवीय सहायतालाई तीव्रता दिइनेछ र केही बन्धकहरूको बदलामा प्यालेस्टिनी बन्दीहरूलाई रिहा गरिनेछ।

हमासले यो प्रस्तावलाई ‘सकारात्मक’ दृष्टिकोणबाट हेरिरहेको बताएको छ। शुक्रबार ह्वाइट हाउसमा बोल्दै बाइडेनले भने, ‘प्रस्तावको पहिलो चरणमा ‘पूर्ण युद्धविराम’, धेरै जनसङ्ख्या भएको क्षेत्रबाट आईडीएफको फिर्ता र बन्धकहरूको बदलामा प्यालेस्टिनी कैदीहरूको रिहाइ समावेश हुनेछ।’

उनले भने, ‘यो वास्तवमै निर्णायक क्षण हो। हमासले युद्धविराम चाहेको बताउँछ। यो प्रस्ताव वास्तवमै ऊ यो चाहन्छ कि चाहँदैन भनेर प्रमाणित गर्ने अवसर पनि हो।’ उनले युद्धविरामको क्रममा प्रत्येक दिन गाजामा सहायता आपूर्तिका ६ सय ट्रक पठाइने बताए ।

दोस्रो चरणमा बाँचेका सबै बन्धकहरूलाई फिर्ता गर्ने प्रस्ताव गरिएको छ, जसमा पुरुष सैनिकहरू पनि समावेश हुनेछन्। यसपछि युद्धविराम ‘शत्रुताको स्थायी अन्त्य’ मा परिणत हुनेछ।

बाइडेनबाहेक बेलायती विदेशमन्त्री डेभिड क्यामरुनले पनि हमासलाई यो प्रस्तावमा सहमत हुन अपिल गरेका छन् । उनले सोसल मिडिया प्लेटफर्म एक्समा लेखेका छन्, ‘हमासले यो प्रस्ताव स्वीकार गर्नुपर्छ ताकि द्वन्द्व रोकियोस्।’

संयुक्त राष्ट्रका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेसले पनि उक्त प्रस्तावलाई स्वागत गर्दै ट्वीटरमा लेखेका छन्, ‘विश्वले गाजामा धेरै पीडा र विनाश देखेको छ, यसलाई रोक्ने समय आएको छ।’

यता बाइडेनले वार्ताको पहिलो र दोस्रो चरण अलि गाह्रो साबित हुन सक्ने स्वीकार गरे । केही दिनअघि इजरायली प्रधानमन्त्री बेन्जामिन नेतान्याहुले सम्झौतामा युद्ध अन्त्य गर्ने प्रस्तावको विरोध गरेका थिए । त्यसैले बाइडेनले युद्ध अन्त्य गर्ने कुरालाई विशेष रूपमा उल्लेख गर्नु महत्त्वपूर्ण मानिएको छ ।

यस योजनाले पहिले भएका वार्ताका धेरै मुद्दाहरू समेटेको छ, र अमेरिकाले स्थायी युद्धविरामको लागि गरेको आह्वान वास्तवमा हमासलाई वार्ताको टेबलमा ल्याउन महत्त्वपूर्ण छ । स्थायी युद्धविराम हमासको प्रमुख माग हो।

तेस्रो चरणमा अन्तिम बाँकी इजरायली बन्धकहरूलाई फिर्ता गर्ने समावेश छ। साथै, घर, विद्यालय र अस्पताल निर्माणका लागि अमेरिकी तथा अन्तर्राष्ट्रिय सहयोगमा ठुलो पुनर्निर्माण योजना कार्यान्वयन गरिनेछ।

बाइडेनले इजरायली सरकारभित्रका केही अधिकारीहरूसहित केही इजरायलीहरूले यो तीन चरणको प्रस्तावको विरोध गर्ने पनि स्वीकार गरे । उनले भने, ‘मैले इजरायलको नेतृत्वलाई जुनसुकै दबाब आए पनि यो सम्झौतालाई समर्थन गर्न अपिल गरेको छु।’

अमेरिकी राष्ट्रपतिले इजरायली जनतालाई सीधै सम्बोधन गर्दै भने, ‘हामी यो क्षणलाई फुत्कन दिन सक्दैनौँ।’ बाइडेनले हमास अब अक्टोबर ७ जस्तै आक्रमण दोहोर्‍याउने स्थितिमा नभएको बताए । यो कथन इजरायलीहरूलाई वासिङ्टनको नजरमा युद्धको उद्देश्य पूरा भएको सङ्केत हो।

एक विज्ञप्तिमा, प्रधानमन्त्री नेतन्याहुले सबै बन्धकहरूलाई फिर्ता गर्ने र हमासको सैन्य र प्रशासनिक क्षमताको उन्मूलनलगायतका लक्ष्यहरू पूरा नभएसम्म युद्ध अन्त्य नहुने कुरामा जोड दिएका थिए ।

हमासले आफ्नो तर्फबाट स्थायी युद्धविराम, गाजाबाट इजरायली सेनाको फिर्ता, पुनर्निर्माण र कैदीहरूको आदानप्रदानको बारेमा कुरा गरेकोले यो प्रस्तावलाई सकारात्मक रूपमा हेरिरहेको बताएको छ।

हमासद्वारा सञ्चालित स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार गाजामा द्वन्द्व सुरु भएदेखि अहिलेसम्म ३६ हजार मानिस मारिएका छन्। गत अक्टोबरमा हमास लडाकुहरूले सीमा पार गएर इजरायलमा आक्रमण गरेका थिए । जसमा १२ सय मानिसहरू मारिए । उनीहरूले गाजामा २ सय ५२ जना मानिसहरूलाई बन्धक बनाएका थिए ।